Το Έργο
Κάθε χρόνο 27% (83 εκ. άτομα) των Ευρωπαίων έρχονται αντιμέτωποι με κάποια ψυχική ασθένεια (European Social Work, 2013). Οι έρευνες, οι οποίες συγκρίνουν την παροχή υπηρεσιών στην κοινότητα με άλλα μοντέλα φροντίδας δείχνουν σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα στο επίπεδο της συμμόρφωσης με την αγωγή, των κλινικών συμπτωμάτων, της ποιότητας ζωής, της σταθερής στέγασης και της επαγγελματικής αποκατάστασης (Braun P. et al.1981; Conway M. et al.1994; Bond et al.2001).
Πιο συγκεκριμένα, η προαγωγή της ψυχικής υγείας στην κοινότητα έχει υπογραμμιστεί:
-
Στο Ευρωπαϊκό Πλάνο Δράσης για την Ψυχική Υγεία για την περίοδο 2010-2020, το οποίο αλληλεπιδρά με τις πολιτικές ενσωμάτωσης σε τοπικό επίπεδο
-
Στο Σύμφωνο για την Ψυχική Υγεία (2009), το οποίο ενθαρρύνει τους φορείς χάραξης πολιτικής να υποστηρίξουν τη μετάβαση προς τις κοινοτικές δομές φροντίδας στον τομέα της ψυχικής υγείας
-
Από το Συμβούλιο των Υπουργών της Ε.Ε, το οποίο κάλεσε τα Κράτη Μέλη και την Κομισιόν να δημιουργήσουν μία διαδικασία σε σχέση με την Ψυχική Υγεία και το Ευ Ζην, με στόχο «να διαχειριστούν την εξέλιξη των κοινοτικών και στην κατεύθυνση της κοινωνικής ένταξης προσεγγίσεων στην ψυχική υγεία» (2011)
Η Στέγαση αποτελεί μία στρατηγική, η οποία εστιάζει στη μετάβαση από την παροχή βοήθειας στην ένταξη.
Έχει ως βάση της τη διασφάλιση των δικαιωμάτων (δικαίωμα του πολίτη, μείωση του στίγματος κλπ.), τον εξορθολογισμό του δημόσιου προϋπολογισμού και την ανάπτυξη μίας ενεργού και υποστηρικτικής ιδιότητας του πολίτη.
Συνδέεται στενά με τη διεθνώς γνωστή και διαδεδομένη προσέγγιση της Ανάκαμψης (Recovery). Το δικαίωμα στη στέγαση, στο πλαίσιο της αναπηρίας, αποτελεί μία εναλλακτική λύση απέναντι στην μη-κατάλληλη ιδρυματοποίηση. Η υπερβολική ιδρυματοποίηση των ανθρώπων με προβλήματα ψυχικής υγείας επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά και έχει επιπτώσεις στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών φροντίδας.
Η Στέγαση είναι μία σύνθετη διαδικασία, η οποία απαιτεί εξειδικευμένες παρεμβάσεις και την ενεργοποίηση των δεξιοτήτων και ικανοτήτων των άμεσα ενδιαφερόμενων κάθε τοπικής κοινότητας.
Η ανάπτυξη ενός κοινοτικού μοντέλου στέγασης πρέπει να υποστηριχθεί μέσα από καινοτόμες και εξατομικευμένες δυνατότητες εκπαίδευσης για τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας, υποστηρίζει την ατζέντα της ΕΕ για την εκπαίδευση ενηλίκων και συνεισφέρει στις Στρατηγικές για την Ευρώπη 2020 «Πλατφόρμα Ενάντια στη Φτώχεια» και «Νέες Δεξιότητες για Νέες Εργασίες». Αυτή η Στρατηγική περιλαμβάνει τη διάσωση 20 εκατομμυρίων ατόμων από τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Μία διακρατική δράση σε σχέση με την εκπαίδευση και την κατάρτιση είναι απαραίτητο να παρέχει:
-
Επικαιροποιημένες, σωστές, διεπιστημονικές πληροφορίες, κατάλληλες για όλους τους συνομιλητές, οι οποίες διαχέονται σε όλους όσοι εμπλέκονται στα διαφορετικά στάδια της στέγασης
-
Ένα ευέλικτο εκπαιδευτικό μοντέλο για τη Στέγαση, το οποίο να απευθύνεται στις τοπικές κοινότητες, ξεκινώντας από την εμπειρία εκείνων, οι οποίοι εμπλέκονται με αυτήν, είτε άμεσα είτε έμμεσα
Οι ομάδες στόχοι του HERO είναι οι πρωταγωνιστές των τοπικών κοινοτήτων, στις οποίες οι διαδικασίες Στέγασης είναι ενεργές ή μπορούν να ενεργοποιηθούν και οι οποίοι ενδιαφέρονται να εκπαιδευτούν με τυπικές ή άτυπες μεθόδους: κοινωνία των πολιτών, εθελοντές, επαγγελματίες, λήπτες υπηρεσιών και οικογένειες
Συγκεκριμένα, οι ομάδες στόχοι του HERO είναι:
- Πολίτες (εθελοντές, σχολεία, γείτονες, κάτοικοι της γειτονιάς, ιδιοκτήτες καταστημάτων κλπ)
- Επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας
- Άλλοι δημόσιοι φορείς
- Λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και οι οικογένειές τους
Η βελτίωση των υπηρεσιών στέγασης μέσα από την εκπαίδευση είναι συμφέρουσα, τόσο σε ηθικό και πολιτιστικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο οικονομικής βιωσιμότητας. Το HERO θα παρακινήσει τις τοπικές κοινότητες να αντιμετωπίσουν ένα πλήθος αναγκών, οι οποίες σε εθνικό επίπεδο συνοψίζονται ως εξής:
-
Πολιτικές σε σχέση με τη στέγαση μη επαρκείς για να καλύψουν τις ανάγκες όλου του πληθυσμού ή τουλάχιστον των ατόμων που εμφανίζουν κάποια ευαλωτότητα
-
Μείωση του κοινωνικού στίγματος: συχνά οι άνθρωποι με προβλήματα ψυχικής υγείας θεωρούνται «επικίνδυνοι» και περιθωριοποιούνται
-
Διευκόλυνση της πρόσβασης στις υπηρεσίες (καταστήματα, μέσα μαζικής μεταφοράς, χώροι συγκεντρώσεων, κοινωνικές υπηρεσίες κλπ)
-
Ενίσχυση των γνώσεων της τοπικής κοινότητας από τους επαγγελματίες
-
Ενδυνάμωση των σχέσεων των ενοίκων με τους υπόλοιπους συγκατοίκους, τους γείτονες και τους συγγενείς τους
-
Διατήρηση και βελτίωση της χρηστικότητας του διαμερίσματος, όπου το άτομο ζει. Βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών της οικίας, όπως το επίπεδο ηχορύπανσης, κίνησης στους δρόμους κλπ
-
Οργάνωση της διατροφής και του ελεύθερου χρόνου. Διερεύνηση και υποστήριξη των ικανοτήτων διαχείρισης του κάθε ατόμου, μέσα από μία διαδικασία ενδυνάμωσης και σεβασμού των δικαιωμάτων του
-
Οικονομικός προϋπολογισμός και διαχείριση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων
Στόχοι του ΗΕRΟ:
- Δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού εκπαιδευτικού πρωτοκόλλου, με ενσωματωμένους διεθνείς Δείκτες Ποιότητας Στέγασης (εργαλειοθήκη), το οποίο θα βοηθήσει τις τοπικές κοινότητες να αναπτύξουν δεξιότητες και ικανότητες και να τις επικυρώσουν, με στόχο μία αποτελεσματική διαδικασία Στέγασης.
- Διευκόλυνση της πρόσβασης των τοπικών κοινοτήτων στην εκπαίδευση, σε σχέση με το αντικείμενο της Στέγασης
- Βελτίωση της ποιότητας της άτυπης (εργασία, οικογένεια, ελεύθερος χρόνος) και της ανεπίσημης μάθησης στον τομέα της κοινωνικής ένταξης σε σχέση με τις διαδικασίες της Στέγασης.
- Διεύρυνση των βασικών ικανοτήτων των επαγγελματιών και των μη επαγγελματιών, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον τομέα της κοινωνικής ένταξης.
- Μείωση των ανισοτήτων στην εκπαίδευση των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας, αλλά ακόμη και εκείνων των πολιτών, οι οποίοι συνήθως δεν επιδιώκουν οποιαδήποτε μορφή δια βίου μάθησης
- Αξιοποίηση των υπαρχουσών ικανοτήτων στον τομέα της στέγασης